ၸုမ်းသုိၵ်းမိူင်းဝႃႉ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ (UWSA) လုၵ်ႉတီႈလ်ႂမႃး?

ပပ်ႉပွၵ်ႈၵမ်း (2)

    
       ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ၼပ်ႉယၢမ်ထိုင် ြၽႃးြတႃး ေပႃႈတၢင်းႄမႈ ႄလႈ ဢိၵ်ႇပႃးၶူးသွၼ်ၶႃႈႁဝ်းၶဝ်ၵူႈေၵႃႉယူႇၶႃႈ။ ပပ်ႉဢၼ် ၶႃႈႁဝ်း သႅင်သိုၵ်း  တႅမ်ႈဢွၵ်ႇမႃးပွၵ်ႈၵမ်း (2) ဢၼ်ပၼ် ၸိုဝ်ႈပပ်ႉဝႆႉဝႃႈ ၸုမ်းသုိၵ်းမိူင်းဝႃႉ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ (UWSA) လုၵ်ႉ တီႈလ်ႂမႃး? ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်တႅမ်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈလီ ႄလႈ လႆႈပိုၼ်ၶၢႆႇၵႂႃႇၼ်ႂးမိူင်းတႆး ၵူႈတီႈတီႈယဝ်ႉၶႃႈ။
      တႃႇေတတႅမ်ႈဢွၵ်ႇမႃးလႆႈ  ပပ်ႉပွၵ်ႈၵမ်း (2)  ၸုမ်းသုိၵ်းမိူင်းဝႃႉ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ (UWSA) လုၵ်ႉ တီႈလ်ႂမႃး? ၼႆႉ ၶႃႈ ႁဝ်းလႆႈလဵပ်ႈႁဵၼ်း လႆႈဢဝ် ေၶႃႈမုၼ်း ၵူႈတီႈတီႈ ဢိၵ်ႇပႃး ၼ်ႂးပပ်ႉမၢၼ်ႈ ၊ Time Magazine ၊ Washington Post ႄလႈ Asia Magazine လၢႆလၢႆတီႈယူႇ။ ဢၼ်လႆႈတႅမ်ႈၼ်ႂး ပပ်ႉလိၵ်ႈ ၸုမ်းသုိၵ်းမိူင်းဝႃႉ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ (UWSA) လုၵ်ႉ တီႈလ်ႂမႃး? ၼႆႉ ဢမ်ႇပႃး တီႈဢၼ်ၶႃႈႁဝ်း လႃႈလီတႅမ်ႈသင်
 သင် ေသဢိတ်းၶႃႈ။ ေတပဵၼ်ေၶႃႈမုၼ်း ဢၼ်မၢၼ်ႇမႅၼ်ႈၸိုဝ်ႈၸ်ႂႈမၼ်းလၢႆလၢႆ။ သင်ၽူႈလ်ႂေၵႃႉလႆႈ လႆႈလူဢၢၼ်ႇပပ်ႉ ၸုမ်းသုိၵ်းမိူင်းဝႃႉ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ (UWSA) လုၵ်ႉ တီႈလ်ႂမႃး? ယဝ်ႉၼႆ ေတႁူႉပွင်ႇၸ်ႂမႃး လီယူႇ။ ေၶႃႈယိူင်းဢၢၼ်းၶႃႈႁဝ်း လႆႈတႅမ်ႈ ၸုမ်းသုိၵ်းမိူင်းဝႃႉ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ (UWSA) လုၵ်ႉ တီႈလ်ႂမႃး? ၼႆႉ ဢမ်ႇၸ်ႂႈဝႃႈ ၸၢင်းပႅင်းၵူၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼ်ႂးမိူင်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းသင် ေသဢိတ်းၶႃႈ။  ေၶႃႈယိူင်ဢၢၼ်း
ၶႃႈႁဝ်းလႆႈတႅမ်ႈ လွင်ႈၸုမ်းဝႃႉ ၼႆႉ ၶ်ႂႈႁ်ႂႈ ၵူၼ်းလူင် ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်တႆးႁဝ်းမီးပၢႆးဝူၼ်ႉမ်ႂႇႄလႈ ၶ်ႂႈႁ်ႂႈေမႃ ၸ်ႂႉတိုဝ်း လွၵ်းလၢႆးၵူႈပိူင်ပိူင်ယူႇ။ လွင်ႈၸုမ်းဝႃႉၶဝ် ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ် ပွတ်းႁွတ်ႇႄလႈ ပွတ်းၸၢၼ်း ဢဝ် ပိူင်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ႄလႈ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉေၵႃႈ ၶႃႈႁဝ်းေတ တႅမ်ႈပႃးဝႆႉၸွမ်းယူႇ။

လင်သိူဝ်ႈပပ်ႉ ပွၵ်ႈၵမ်း (2)

           ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၶႃႈႁဝ်း ၸ်ႂႉတိုဝ်းပၼ် ၸိုဝ်ႈပပ်ႉ ၸုမ်းသုိၵ်းမိူင်းဝႃႉ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ (UWSA) လုၵ်ႉ တီႈလ်ႂမႃး? ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ  ၽူႈပၼ်ႁႅင်းလူပပ်ႉၶႃႈႁဝ်းေၵႃႈ ပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်မႃးဝႃႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီၸ်ႂႉတိုဝ်းၸိုဝ်ႈမၼ်းဝႃႈ  မိူင်းဝႃႉ ၼႆေၵႃႈမီးယူႇ။ ထီႉၼိုင်ႈေတႉ  ၶႃႈႁဝ်းေတတႅမ်ႈၸ်ႂႉ တိုဝ်းၸွမ်း ၼင်ႇၸိုဝ်ႈမုၵ်ႉၸုမ်းၶဝ် ၵွပ်ႈဝႃႈ ၼႆႉမၼ်းပဵၼ်ပိူင် ၵူႈမိူင်းမိူင်းပိူၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်တႅမ်ႈလိၵ်ႈ ၸွမ်းေၶႃႈၸ်ႂႉၽ်ႂၸုမ်းမၼ်း ႁဝ်းေတတႅမ်ႈလွင်ႈၽ်ႂ လွင်ႈၸုမ်းၽ်ႂ လွင်ႈသင် ေၵႃႈလီ ေတလႆႈၸ်ႂႉတိုဝ်း တႅမ်ႈၸိုဝ်ႈပၼ် ႁ်ႂႈမၼ်းတဵမ်တဵမ်ႇထူၼ်ႈထူၼ်ႈယူႇ။ ထီႉသွင်  ေၶႃႈၸ်ႂႉတိုဝ်း  မိူင်းဝႃႉ  ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ယူႇတီႈၶႃႈႁဝ်းယၢမ်ႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းမႃး ၼ်ႂးၵူႈပပ်ႉပပ်ႉႄလႈ ဢိၵ်ႇပႃးမိူဝ်ႈပၢၼ်ႇ ဢၢင်းၵိတ်း ၶိုၼ်ႈမႃးယိပ်း ၵုမ်းၵမ်မိူင်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၼၼ်ႉ ( Federation Of Shan States 1922 - 1948 ) ေၵႃႈ ေတလႆႈ ႁၼ်ၶဝ်တႅမ်ႈဝႆႉပႃး လွင်ႈမိူင်းဝႃႉယူႇ။  ဝႃႉၼႆႉ  ၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉႁဝ်းၶဝ်မႃး ၵူႈပၢၼ်ႇပၢၼ်ႇ ႄလႈ ေတႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇေပႃးမီး ၽူႈလ်ႂေၵႃႉလ်ႂ သူၼ်ႇၸ်ႂမႃးၼိူဝ်ၶဝ်ေသပွၵ်ႈ ေတႃႇထိုင် မႃး ပၢၼ်ႇဢူးၼူႉ ယိပ်းၵုမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းမႃး။ ဝၢႆးေသၶႃႈႁဝ်း လႆႈလဵပ်ႈႁဵၼ်း လူဢၢၼ်ႇမႃးၼ်ႂးပပ်ႉၸိူဝ်း ၼႆႉယဝ်ႉေၵႃႈ ယၢမ်ႈၶဝ်ႈထၢမ်ႇၵႂႃႇၸူးတီႈ ၸဝ်ႈပိုၼ်းလူင် ႄမႈၶူးၶိူဝ်းသႅၼ် ယူႇၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈ ဝႃႉၼႆႉ ယၢမ်ႈမီးမိူင်းမႃးၼႆႉ ၸွင်ႇၸ်ႂႈႄတႉဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉယူႇ။ တီႈ တွၵ်ႇတိူဝ်ႉ ၸၢႆးၶမ်းမိူင်း ( Dr. Sai Kham Mung ) ေၵႃႈ ၶႃႈႁဝ်းယၢမ်ႈၶဝ်ႈထၢမ်ႇမၼ်းမိူၼ်ၵၼ်ယူႇ လွင်ႈဝႃႉယၢမ်ႈမီးမိူင်းၼႆႉ ၸွင်ႇၸ်ႂႈႄတႉၸိူဝ်း ၼႆႉမိူၼ်ၵၼ်ယူႇ။

ၸုမ်းသုိၵ်းမိူင်းဝႃႉ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ (UWSA) လုၵ်ႉ တီႈလ်ႂမႃး?

          ၸ်ႂႉၸိုဝ်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ေၵႃႈလီယဝ်ႉ  မိူင်းတႆးႁဝ်းဢမ်ႇၶ်ႂႈပၼ် ဢမ်ႇၶ်ႂႈႄၽပၼ်ဝႃႉ ၼႆေၵႃႈၶ်ႂႈယဝ်ႉ ႁဝ်းဢမ်ႇမီး ဢၢပ်းၼၢပ်ႈသင် တႃႇေတၵႂႃႇၶတ်းၶဝ်လႆႈ ၼ်ႂးၼႃႈတီႈၶဝ်  ၊ တီႈႁဝ်းဢမ်ႇႁဵတ်းပဵၼ်လႆႈ ဢမ်ႇမီးဢၢပ်းၼၢပ်ႈထိုင်လ်ႂၼၼ်ႉ ႁဝ်းယႃႇေပ ဢဝ်ၸ်ႂႁဝ်းပဵၼ်လွင်ႈယ်ႂႇေသ ေသႉႄၼးႁဵတ်းႁ်ႂႈၼ်ႂး မိူင်းၸိုင်ႈတႆး တႅၵ်ႈယႆႈ ၊  သူပ်းႁဝ်းေတႉလၢတ်ႈယူႇ ဢမ်ႇၶ်ႂႈပၼ်ဝႃႉၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၼ်ႂးမိူင်းတႆး ဢမ်ႇၶ်ႂႈ ပၼ်ဝႃႉ မီးမိူင်းဝႃႉ  ၵူၺ်းတူဝ်ႁဝ်း(တႆး)ၶႃႈလူး မီးၽူႈလ်ႂ ၽ်ႂလ်ႂ သမ်ႉလူင်းသူၼ်းတုမ်ႇႄလႈ ၶဝ်ႈႁႃ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၶဝ်လ်ႂ ဢမ်ႇမီးၽူႈလ်ႂၽ်ႂလ်ႂ သူၼ်ႇၸ်ႂၼိူဝ်ၶဝ်သင်။ ႁဝ်းဢမ်ႇပၼ်လႆႈ မိူင်းဝႃႉ ၼႆေၵႃႈ မၼ်း ယူႇတီႈၶဝ်ၵူၺ်း ၵွပ်ႈဝႃႈ ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈၼႆႉ ၶဝ်မီး ဢၢပ်းၼၢပ်ႈၼ်ႂးၼႃႈတီႈၶဝ် 100% ထိုင်တီႈ လူင်ပွင် ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႇႁဵတ်းသင်ေတႃႇၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ 1948 ၼႆႉ  တႆးသုမ်းမိူင်းပၼ် သၢၼ်လွႆ ၶၢင်ႇ ယဵၼ်းပဵၼ် မိူင်းၶၢင်ႇပႅတ်ႈ ထီႉသွင်သမ်ႉ  မိူင်းဝႃႉယဵၼ်းႁၢႆပဵၼ်ၵႂႃႇပႅတ်ႈၼ်ႂးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႇႄလႈ ၶဝ်ႈပႃးၵႂႃႇၼ်ႂးမိူင်းႄၶႇ (4) ဝၢၼ်ႈ။ ၶ်ႂႈႁ်ႂႈ တႆးႁဝ်းဢဝ် ပၢႆးဝူၼ်ႉၼၢမ်းၼႃႈေသ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵူႈေၵႃႉ ယႃႇ ေပဢဝ်ၸ်ႂ ဢႃးလူမ်း ၼၢမ်းၼႃႈေသႁဵတ်းၵၢၼ်။

ၼၢင်းႁၢၼ် သိုၵ်းဝႃႉ

            တူဝ်ၶႃႈႁဝ်းပဵၼ်တႆးၸႅတ်ႈၸႅတ်ႈေၵႃႉၼိုင်ႈေသ  ဢမ်ႇလႆႈၸႅၵ်ႈၸိူဝ်းၶိူဝ်းဢွၼ်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း လူင် ၽ်ႂမီးၼမ်ႉၵတ်ႉ ၽ်ႂမီးတၢင်းႁူႉ ၽ်ႂဢွၼ်ႁူဝ်လႆႈေၵႃႈ ႁ်ႂႈဢွၼ်ႁူဝ်ၵႂႃႇ။  ၵၢၼ်ႁၵ်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းလီၵူဝ်ၼႃႇ ယႃႇေပႁၵ်ႉလၢႆးတႃမွတ်ႇ   ေပႃးႁဝ်းႁၵ်ႉမိူင်းတႆးႄလႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ႁဝ်းေၵႃႈေတ လႆႈေမႃႁၵ်ႉပႃးတၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း  ႁၵ်ႉၶိူဝ်းတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇေသ သမ်ႉၸၢင်းတၢင်ႇၶိူဝ်းၼၼ်ႉယႃႇေပႁဵတ်း ၼႆႉ ပဵၼ်လၢႆးႁၵ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႃႇမွတ်ႇ။
              ၸုမ်းသုိၵ်းမိူင်းဝႃႉ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ (UWSA) လုၵ်ႉ တီႈလ်ႂမႃး? ၼႆႉၶႃႈႁဝ်း ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈတုိၼ်း ယုမ်ႇယၢမ်ဝႃႈ မၼ်းတိုၼ်းမီးၽွၼ်းလီတွၼ်ႈတႃႇ ၽူႈလဵၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်းၶဝ် ၊ ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်းၶဝ်ၵူႈေၵႃႉ ေၵႃႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူဝ်ႈၼႆႉ ေတပဵၼ်ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်မိူင်းၼႃႈၼႆၶႃႈႄလႈ ၶ်ႂႈႁ်ႂႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးႁဝ်းႁူႉ လိၵ်ႈတႆး ေမႃလိၵ်ႈတႆး ၶ်ႂႈႁ်ႂႈေမႃလိၵ်ႈလၢႆးၵႂၢမ်းတႆး ( Mother Language ) ၵူႈေၵႃႉဢွၼ်တၢင်းၵွၼ်ႇ ေပႃးၼၼ် လိၵ်ႈတၢင်ႇၶိူဝ်း ေတသွၼ်ၼပ်ႉဢဝ်ငၢႆႈငၢႆႈၵူၺ်း။ သင်ဝႃႈ မီးၽူႈလ်ႂ ၶ်ႂႈလူဢၢၼ်ႇ ၶ်ႂႈပၼ် ႁႅင်းပပ်ႉ ၸုမ်းသုိၵ်းမိူင်းဝႃႉ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ (UWSA) လုၵ်ႉ တီႈလ်ႂမႃး? ၶႃႈႁဝ်းၼႆၸိုင်ႈ ၵပ်းသိုပ်ႇၵႂႃႇလႆႈ တီႈလၢၼ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉလႆႈယူႇၶႃႈ

• တႃႈၵုင်ႈ

1. လၢၼ်ႉမွၵ်ႇၵူႈသွႆႈလႅင် (ၵွျင်းၵဝ်ႈလၵ်း)

• မိူင်းတႆး

1.  ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး - (လၢၼ်ႉၶၢႆပပ်ႉဝူင်းဝၼ်း)
2.  ပၢင်လူင် - (လၢၼ်ႉၶၢႆပပ်ႉ ပဝ်းႁွမ်)
3.  သီႇ​​ပေႃႉ- (လၢၼ်ႉၶၢႆပပ်ႉ ၵွၼ်းၶမ်း)
4.  လႃႈသဵဝ်ႈ - (လၢၼ်ႉၶၢႆပပ်ႉ သၢႆဝၼ်းလႅင်း)
5.  မူႇၸႄႈ - (လၢၼ်ႉၶၢႆပပ်ႉထႆးလႅင်း)
6.  တႃႈၶီႈလဵၵ်း - (လၢၼ်ႉၶၢႆပပ်ႉ သဵင်ၵွင်တႆး)

• မိူင်းထႆး

1.  လၢၼ်ႉၶူးမိူင်းလီ (ၵဵင်းမႂ်ႇ 0887891968)

        သင်ၽူႈလူဢၢၼ်ႇလိၵ်ႈတႆးၶႃႈႁဝ်းၶဝ် လႆႈလူဢၢၼ်ႇယဝ်ႉၼႆၸိုင်ႈ ယွၼ်းတၢင်းႁူမ်ႈမိုဝ်းယ်ႂႇယ်ႂႇ
ၼမ်ၼမ်ၶႃႈ ၶိုၼ်းပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်မႃးလႆႈတီႈ ၶႃႈႁဝ်းလႆႈၵူႈၶၢဝ်းလႆႈယူႇၶႃႈ။ တီႈတႅမ်ႈၽိတ်းေၵႃႈ ေတမီး တီႈဢၼ်တႅမ်ႈဢမ်ႇမႅၼ်ႈၸ်ႂသူၸဝ်ႈေၵႃႈ တိုၼ်းေတမီးယူႇၶႃႈ ၵွပ်ႈဝႃႈ        ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇမီးသင် ဢၼ်တဵမ်ႇထူၼ်ႈသင်လႆႈ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၶႃႈႁဝ်းယုမ်ႇယၢမ်ႈပွင်ႇၸ်ႂၵူႈၶၢဝ်းယူႇၶႃႈ။
          

           ငိၼ်းၸူမ်းတီႈၽူႈ ပၼ်ႁႅင်းပပ်ႉလိၵ်ႈ လၢႆးတႆးႁဝ်းႄလႈ တီႈဢၼ်ၶဝ်ႈမႃး လဵပ်ႈႁဵၼ်း လူဢၢၼ်ႇၵႂႃႇၼ်ႂး Website ၶႃႈႁဝ်းၼႆႉ ယ်ႂႇယ်ႂႇ ၼမ်ၼမ်ယူႇၶႃႈ ၊  ငိၼ်းလီႁပ်ႉတွၼ်ႈၶဝ်ႈမႃး လဵပ်ႈႁဵၼ်း ၼ်ႂး Website ၶႃႈႁဝ်းၼႆႉထႅင်ႈယ်ႂႇ ယ်ႂႇၼမ်ၼမ်ယူႇၶႃႈ။

ယွၼ်ႉမ်ႂးလူဢၢၼ်ႇလိၵ်ႈၼမ်ယဝ်ႉ မိူဝ်းၼႃႈမ်ႂးတိုၼ်းေတၶိုၼ်ႈယ်ႂႇ

လဵပ်ႈႁဵၼ်းၼမ်ၼမ် ေတလႆႈတၢင်းႁူႉၼမ်ၼမ်

• သႅင်သိုၵ်း
• www.saisengserk.com

Share: